Grammatikasi
Kelishiklar
Jalpi turk tilida 6 ta kelishik bor.
|
Kelishiklar |
Kelishik ko‘rsatkichi |
Misollar
|
| 1 |
Bosh kelishik |
- |
üy, qum
|
| 2 |
Qaratqich kelishigi |
-ning |
üyning, qumning
|
| 3 |
Tushum kelishigi |
-ni |
üyni, qumni
|
| 4 |
Chiqish kelishigi |
-dan, -den |
üyden, qumdan
|
| 5 |
Jo'nalish kelishigi |
-gha, -ge |
üyge, qumgha
|
| 6 |
O'rin-payt kelishigi |
-da, -de |
üyde, qumda
|
Shaxs Qo'shimchalari
Shaxs Qo'shimchalari
| Shaxs
|
Qo'shimcha
|
jash "yosh" |
Türk "Turk"
|
| 1 birlik
|
—min |
jashmin |
Türkmin
|
| 2 birlik
|
—sing |
jashsing |
Türksing
|
| 3 birlik
|
—dir |
jashdir |
Türkdir
|
| 1 ko'plik
|
—miz |
jashmiz |
Türkmiz
|
| 2 ko'plik
|
—singiz |
jashsingiz |
Türksingiz
|
| 3 ko'plik
|
—dir(lAr) |
jashdir(lar) |
Türkdir(ler)
|
Egalik Qo'shimchalari
Egalik Qo'shimchalari
| Shaxs
|
Qo'shimcha
|
ana "ona" |
üy "uy"
|
| 1 birlik
|
—m, -im |
anam |
üyim
|
| 2 birlik
|
—ng, -ing |
anang |
üying
|
| 3 birlik
|
—si, -i |
anasi |
üyi
|
| 1 ko'plik
|
—miz, -imiz |
anamiz |
üyimiz
|
| 2 ko'plik
|
—ngiz, -ingiz |
anangiz |
üyingiz
|
| 3 ko'plik
|
—lari, -leri |
analari |
üyleri
|
Hozirgi-Kelasi Zamon
Hozirgi-Kelasi Zamon
| Shaxs
|
Qo'shimcha
|
jasha- "yashamoq" |
Inkor |
bil- "bilmoq" |
Inkor
|
| 1 birlik
|
—A/-y-min |
jashaymin |
jashamaymin |
bilemin |
bilmeymin
|
| 2 birlik
|
—A/-y-sing |
jashaysing |
jashamaysing |
bilesing |
bilmeysing
|
| 3 birlik
|
—A/-y-di |
jashaydi |
jashamaydi |
biledi |
bilmeydi
|
| 1 ko'plik
|
—A/y-miz |
jashaymiz |
jashamaymiz |
bilemiz |
bilmeymiz
|
| 2 ko'plik
|
—A/y-singiz |
jashaysingiz |
jashamaysingiz |
bilesingiz |
bilmeysingiz
|
| 3 ko'plik
|
—A/y-di(lAr) |
jashaydi(lar) |
jashamaydi(lar) |
biledi(ler) |
bilmeydi(ler)
|
O'tgan Zamon
O'tgan Zamon
| Shaxs
|
Qo'shimcha
|
jasha- "yashamoq" |
Inkor |
bil- "bilmoq" |
Inkor
|
| 1 birlik
|
—di-m |
jashadim |
jashamadim |
bildim |
bilmedim
|
| 2 birlik
|
—di-ng |
jashading |
jashamading |
bilding |
bilmeding
|
| 3 birlik
|
—di |
jashadi |
jashamadi |
bildi |
bilmedi
|
| 1 ko'plik
|
—diq, -dik |
jashadiq |
jashamadiq |
bildik |
bilmedik
|
| 2 ko'plik
|
—dingiz |
jashadingiz |
jashamadingiz |
bildingiz |
bilmedingiz
|
| 3 ko'plik
|
—di(lAr) |
jashadi(lar) |
jashamadi(lar) |
bildi(ler) |
bilmedi(ler)
|
